Znaczna część osób zastanawia się, czy jest warto korzystać z obrońcy w postępowaniu karnym. Niektórzy myślą o tym dopiero, wówczas gdy sprawa trafi już do sądu, bądź nawet po skazaniu. Warto zatem wyjaśnić jak wygląda postępowanie karne.
Postępowanie przygotowawcze, a więc śledztwo lub dochodzenie
Celem prowadzenia postępowania przygotowawczego jest ustalenie, czy też został popełniony czyn zabroniony, a także, czy stanowi on przestępstwo, oraz wykrycie, także w razie potrzeby ujęcie sprawcy. Organy ściągania mają też za zadanie wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym także ustalenie osób pokrzywdzonych oraz rozmiarów szkody , jak również zebranie, zabezpieczenie oraz w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu. Postępowanie przygotowawcze prowadzi bądź nadzoruje prokurator, ale też Policja.
Mówiąc ogólnie postępowanie rozpoczyna się od powzięcia informacji o tym, iż istnieje prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa. Natomiast niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o zaistniałym przestępstwie organ prowadzący postępowanie obowiązany jest wówczas wydać postanowienie o wszczęciu , albo też o odmowie wszczęcia śledztwa. W przypadku jeśli jednak treść zawiadomienia o przestępstwie nie uzasadnia w sposób dostateczny podejrzenia popełnienia przestępstwa, to wówczas zgodnie z art. 307 § 1 k.p.k. można zażądać uzupełnienia w odpowiednio wyznaczonym terminie danych zawartych w zawiadomieniu mówiących o przestępstwie, albo dokonać sprawdzenia faktów w tymże zakresie. W tym oto wypadku postanowienie odnośnie wszczęciu śledztwa, bądź o odmowie wszczęcia trzeba wydać najpóźniej w terminie 30 dni od momentu otrzymania zawiadomienia.
Następuje wówczas wszczęcie postępowania „w sprawie”. Organy ściągania podejmują zatem czynności, które zmierzają do ustalenia sprawcy przestępstwa. W przypadku, kiedy dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa bądź zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, iż czyn popełniła określona osoba,wówczas sporządza się postanowienie o przedstawieniu zarzutów,a późnej ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu a także przesłuchuje się go. Jest to zatem jeden z istotniejszych momentów podczas prowadzonego śledztwa. Postępowanie prowadzone jest wówczas przeciwko danej osobie, która to staje się „podejrzanym” w sprawie.
Jeśli są podstawy do zamknięcia śledztwa, na wniosek podejrzanego bądź jego obrońcy o końcowe zaznajomienie z materiałami postępowania, wówczas prowadzący postępowanie powiadamia podejrzanego , a także obrońcę o terminie końcowego zaznajomienia, pouczając ich tym samym o prawie uprzedniego przejrzenia akt w terminie odpowiednim do wagi bądź zawiłości sprawy, określonym przez organ procesowy.
W czasie 14 dni od daty zamknięcia śledztwa bądź od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu, prokurator sporządza akt oskarżenia bądź zatwierdza akt oskarżenia sporządzony przez Policję w dochodzeniu oraz wnosi go do sądu.
Postępowanie przed sądem I instancji
Ujmując ogólnie sprawę, to po skierowaniu aktu oskarżenia, następnie jego kontroli przez sąd, akt oskarżenia dostarcz się oskarżonemu wzywając do zgłoszenia ewentualnych wniosków dowodowych. Później sąd wyznacza rozprawę, która to jest ustna oraz jawna. Przewód sądowy rozpoczyna odczytanie przez oskarżyciela aktu oskarżenia. Później już po odczytaniu aktu oskarżenia przewodniczący wówczas poucza oskarżonego o prawie składania wyjaśnień, a także odmowy wyjaśnień bądź odpowiedzi na pytania, po następnie czym pyta go, czy ten przyznaje się do zarzucanego mu czynu , a także czy chce złożyć wyjaśnienia oraz jakie. Dalej prowadzony jest szereg czynności dowodowych , także procesowych, które to zmierzają do ustalenia, czy też prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego przez oskarżonego graniczy w tym przypadku pewnością. Na sam koniec z kolei udzielane są stronom głosy, po tym sąd przystępuje do wyrokowania.
Postępowanie przed sądem II instancji
Po wydaniu wyroku, w przypadku kiedy jest on skazujący, oskarżonemu wówczas przysługuje apelacja. W tym celu trzeba wystąpić z pisemnym wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz doręczenie go wraz z uzasadnieniem. Apelacja jest środkiem, który to służy do zakwestionowania wyroku sądu I instancji oraz skierowaniu sprawy do sądu wyższej instancji w celu jego zweryfikowania. Co istotne, jeśli apelacja została wniesiona tylko przez oskarżonego, to jego sytuacja nie może się pogorszyć. Po rozpoznaniu apelacji sąd wówczas orzeka o utrzymaniu w mocy, zmianie albo uchyleniu zaskarżonego orzeczenia w całości bądź w części. Trzeba przy tym pamiętać, iż fachowe sporządzenie apelacji wymaga wiedzy z zakresu prawa karnego oraz postępowania karnego.
