Władza rodzicielska jest przypisana obojgu rodzicom wraz z chwilą pojawienia się na świecie dziecka. Z reguły trwa ona do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Władza rodzicielska jest to szereg praw oraz obowiązków, jakie rodzice posiadają wobec swoich dzieci – obejmuje ona całokształt spraw, które dotyczą dziecka. Mowa tutaj między innymi o podejmowaniu decyzji względem dziecka, które dotyczą jego zdrowia, majątku, a także spraw bieżących. Władza rodzicielska nie powinna jednak ingerować w wartość osobistą dziecka oraz stanowić zagrożenia dla jego godności – zakazuje się między innymi kar cielesnych względem dziecka. Warto pamiętać, że wraz z rozwojem dziecka, rodzice powinni w miarę możliwości uwzględniać oraz brać pod uwagę zdanie oraz poglądy swojego potomka.
Ograniczenie praw rodzicielskich
Istnieje szereg sytuacji w których sąd może zmienić formę pieczy rodzicielskiej nad dzieckiem. Może to mieć miejsce w związku z tym, że rodzice żyją rozłącznie (rozwód, separacja) lub w związku z zagrożeniem dobra dziecka. Sąd w sytuacji, kiedy następuje rozłączenie rodziców może przekazać władzę rodzicielską w ręce jednego z rodziców (najczęściej matki) i jednocześnie ograniczyć władzę drugiego rodzica do wykonywania określonych obowiązków i uprawnień wobec dziecka. Zakres ograniczenia praw rodzicielskich określa bardzo dokładnie sąd, a rodzic może mieć prawo do decydowania na temat określonych kwestii związanych z życiem obecnym lub przyszłością dziecka – chociażby takimi jak miejsce zamieszkania, wybór szkoły etc.
W innym przypadku, tj. kiedy jest zagrożone dziecka sąd może ustanowić ograniczenie władzy rodzicielskiej dla jednego lub obojga rodziców. Może to skutkować m.in. poddawaniu nadzoru rodzicielskiego nadzorowi kuratora, zobowiązaniu rodziców do wykonywania określonych działań (np. poddaniu się terapii rodzinnej, skorzystaniu ze wsparcia określonych organów etc.), a także zarządzić nawet umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich
Wniosek do sądu o ograniczenie praw rodzicielskich może złożyć zarówno jedno z rodziców dziecka, jak również każda osoba, która posiada wiedzę na temat zdarzeń i incydentów, które mogą wskazywać na krzywdzenie dziecka (fizyczne, psychiczne, ograniczenie zaspokajania przez dziecko potrzeb etc.). Sąd może również wszcząć tzw. postępowanie z urzędu.
Inną sytuacją ograniczenia władzy rodzicielskiej rodziców jest całkowite pozbawienie władzy rodzicielskiej – jest to jednak decyzja dość skrajna i wymagająca zaistnienia wielu przesłanek oraz mająca na celu całkowitą ochronę zagrożonego dziecka.
